Première van compositie Fantasia para un gentilhombre van componist Joaquin Rodrigo met bandoneon!

Vanavond in de Toonzaal in Den Bosch zal Sinfonia Rotterdam met Carel Kraayenhof en Izhar Elias (gitaar) voor het eerst in een arrangement van Sylvia Maessen de compositie Fantasia para un gentillhomre ten gehore brengen met BANDONEON!

Fantasia para un gentilhombre (Fantasie voor een heer) is een concert voor gitaar en orkest van de Spaanse componist Joaquin Rodrigo. Het is Rodrigo’s op één na populairste werk na het beroemde Concierto de Aranjuez.

De vier delen zijn gebaseerd op zes korte dansen voor solo gitaar van de 17^de-eeuwse Spaanse componist Gaspar Sanz, uit een driedelig werk (1674, 1675, 1697) nu algemeen bekend als Instrucción de música sobre la guitarra española (Muzikale instructie voor de Spaanse gitaar) (Donis 2005:75). De meeste delen hebben nog altijd de namen die Sanz er oorspronkelijk aan gaf. Rodrigo werkte Sanz’ thema’s uit en produceerde een werk dat meer dan 20 minuten duurt.

Rodrigo componeerde dit concert in 1954 op verzoek van gitarist Andrès Segovia, die duidelijk de gentilhombre was waar de titel aan refereert. (1) Segovia speelde het sologedeelte tijdens de première op 5 maart, 1958 in San Francisco. (2)  Het San Francisco Symphony werd gedirigeerd door Enrique Jordá.  (3)

Delen        

1. Villano y ricercar
2. Españoleta y fanfarria de la caballería de Nápoles
3. Dansa de las hachas
4. Canario

Het eerste deel opent met het melodische Villano, waarin solo en orkest elkaar herhaaldelijk afwisselen. Dit is ook de vorm van de andere delen van het werk. De muziek verwijst subtiel naar de thema’s gebruikt in de daaropvolgende delen. Het vervolg van het eerste deel, genaamd Ricercare, is een kort contrast met Villano en geheel gebaseerd op een tweematig thema, herhaald in de vorm van een ingewikkelde fuga of ricercare.

 Het tweede deel keert terug naar een meer lyrisch thema met de Españoleta, met een echt spookachtige melodie en een rijke begeleiding van de snaarinstrumenten. Het contrasterende middengedeelte, Fanfarria de la Cabellaría de Nápoles (Fanfare voor de Cavallerie van Napels), brengt snelle dissonerende trommelslagen samen met de begeleiding van de gitaar en spookachtig geschal van trompet en fluit. Dan komt Españoleta weer terug tot besluit van dit deel.

Het derde deel, Danza de las Hachas (Dans van de Bijlen),  heeft een energieke dansbeat, rijkelijk ondersteund door een crescendo van het orkest. Dit levendige, korte deel is in feite een intermezzo als verbinding tussen het meer treurige gedeelte van de Fantasia met het meer up-beat laatste deel.

Tenslotte, het vierde deel, Canario, laat muziek horen, die Sanz schreef in de stijl van een volksdans van de Canarische Eilanden. Rodrigo brengt een hommage aan de wortels van deze muziek door een vogelzang te imiteren tegen het einde van dit deel, ofschoon de Canarische Eilanden zo genoemd werden vanwege de wilde honden die er leefden (canis) en niet vanwege vogels (kanaries).